ตลาดสินค้าเครื่องสำอางในญี่ปุ่น

จากผลการสำรวจและวิเคราะห์โดยบริษัท Yano Research Institute
ตลาดสินค้าเครื่องสำอางในประเทศญี่ปุ่นของปี 2018 (เมษายน 2018 - มีนาคม 2019)

มีมูลค่ารวมกว่า 2.61 ล้านล้านเยน (7.9 แสนล้านบาท) เพิ่มขึ้นจากปีก่อนหน้าถึง 4.2% จากสภาพเศรษฐกิจที่ดีขึ้น 
ผู้ผลิตออกจำหน่ายเครื่องสำอางที่มีคุณสมบัติสูง และอัตราการซื้อที่เพิ่มมากขึ้นจากกลุ่มนักท่องเที่ยว

มูลค่าและสถานะทางการตลาด เมื่อแบ่งตามประเภท

• Skincare Product  มูลค่ากว่า 1.25 ล้านล้านเยน

นับเป็นสินค้าที่มีความนิยมมากที่สุดเมื่อเทียบกับสินค้าอื่นๆ คิดเป็นสัดส่วนเกือบครึ่งหนึ่งของมูลค่าการจำหน่ายเครื่องสำอางทั้งหมด

โดยสินค้าที่ขายได้ดีคือ ครีมล้างหน้า, Reform & Beauty liquid สินค้าลบเลือนริ้วรอยเหี่ยวย่นในผู้สูงวัย นับเป็นสินค้าประเภทใหม่ที่กำลังเป็นที่นิยมในตลาดอย่างสูง

• Make up / Face cosmetics มูลค่า  5.92 แสนเยน

สินค้าที่ขายดีคือ Point Make-up อย่างเช่น บรัชออน มาสคาร่า ลิปสติก เป็นต้นที่ได้รับความนิยมในกลุ่มวัยรุ่น รวมถึงสินค้าประเภท Base Make-up ก็มีความนิยมเพิ่มขึ้น ทั้งครีมหรือ liquid ที่ช่วยเพิ่มความใสให้ใบหน้าดูเป็นธรรมชาติ รวมไปถึงประเภท Control color และ Face powder ที่ช่วยแก้ปัญหาให้กับผู้มีปัญหาผิวได้เป็นอย่างดี

• Hair care products มูลค่า 4.54 แสนล้านเยน

สินค้าที่ผลิตจากพืช มีความเป็นธรรมชาติและออร์แกนิค กำลังได้รับความสนใจอย่างมาก และยาย้อมผมที่ให้สีสรรสไตล์แฟชั่นของกลุ่มผู้บริโภควัย 40 ปีก็มีแนวโน้มความต้องการเพิ่มขึ้น

• Men cosmetics มูลค่า 1.24 แสนล้าน

ผลิตภัณฑ์ดูแลผิวสำหรับผู้ชายก็กำลังเป็นที่นิยม โดยเฉพาะระเภทบำรุงผิวพรรณ, ครีมล้างหน้า, Face sheet และโลชั่นซึ่งให้ความชุ่มชื่นต่อผิวหน้าและช่วยต่อต้านริ้วรอย

• น้ำหอม มูลค่า 3.18 หมื่นล้านเยน

สินค้าราคาสูงอย่างเช่น น้ำหอมสำหรับผู้ชาย และน้ำหอมแฟชั่น ต่างก็ได้รับความสนใจจากผู้บริโภค GEN Y

แนวโน้มทางการตลาดที่มีการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญ

• การจำหน่ายผ่านช่องทาง E-Commerce

ปัจจุบันผู้จัดจำหน่ายได้มีการนำเทคโนโลยีสารสนเทศเข้ามาใช้ในการโฆษณาส่งเสริมการขาย ไม่ว่าจะเป็นการขายออนไลน์ หรือแอปพลิเคชั่นบนมือถือ และระบบ AI ซื่งช่วยให้ผู้บริโภคสามารถเข้าถึงข้อมูลเกี่ยวกับคุณภาพ วิธีการใช้ ลักษณะพิเศษของผลิตภัณฑ์ ฯลฯ เป็นต้น

• การเข้ามาแข่งขันโดยบริษัทที่ไม่ใช่ผู้ผลิตเครื่องสำอาง

ธุรกิจเครื่องสำอางนับเป็นอีกหนึ่งธุรกิจที่มาแรง และกำลังได้รับความสนใจจากบริษัทใหญ่ๆหลายบริษัท หลายๆแบรนด์เริ่มเปิดตัวเครื่องสำอางในแบรนด์ของตัวเองทั้งที่ธุรกิจที่ผ่านมาไม่ได้เกี่ยวข้องกับความสวยความงามเลยก็ตาม

• สินค้าสำหรับผู้ชาย 

เป็นกลุ่มตลาดใหม่ที่มีแนวโน้มขยายตัว โดยผู้ชายญี่ปุ่นมีความใส่ใจใน ผิวพรรณ รูปลักษณ์ของตนมากขึ้น

• กลุ่มสตรีสูงวัย หรือ Senior Lady 

ซึ่งเป็นกลุ่มผู้บริโภคที่คาดว่าจะมีจำนวนมากขึ้นภายใต้สังคมผู้สูงอายุ ของญี่ปุ่น ได้มีผลสำรวจพบว่าผู้บริโภคกลุ่มนี้มีความสนใจมากที่สุดในผลิตภัณฑ์บำรุงผิว Base Make-up และ Point Make-up โดยมักจะหาข้อมูลผ่านทางโทรทัศน์ หนังสือพิมพ์ นิตยสาร และอินเตอร์เน็ท

• ความต้องการสินค้าเครื่องสำอางออร์แกนิค(Organic Cosmetic) และเครื่องสำอางธรรมชาติ (Natural Cosmetic)

 ได้ขยายตัวอย่างรวดเร็ว และคาดว่าจะยังเป็นที่นิยมมากยิ่งขึ้นในอนาคต

ระบบการกระจายสินค้า 4 ช่องทาง

1. Institutional distribution ได้แก่ การกระจายสินค้าโดยตรงจากผู้ผลิตไปยังผู้ค้าปลีก โดยผู้ผลิตจะส่งพนักงานจำหน่ายที่มีความเชี่ยวชาญ หรือ Beauty Counsellor ไปทำการจำหน่ายในห้างสรรพสินค้า

2. การกระจายสินค้าผ่านผู้ค้าส่ง ซึ่งมีอยู่ทั่วประเทศทำให้สามารถกระจายสินค้าไปยังห้างสรรพสินค้า Drug store หรือ Convenience store ทุกพื้นที่ในประเทศ โดยมักจะเป็นสินค้าที่มีระดับราคาไม่สูง

3. การจำหน่ายผ่าน Home visit ซึ่งผู้ผลิตจะส่งพนักงานจำหน่ายสินค้าไปตามบ้านเรือนหรือสถานที่ทำงาน

4. การกระจายสินค้าผ่าน E-commerce

การนำเขาสินค้าเครื่องสำอางของญี่ปุ่น

• แหล่งนำเข้าสินค้าเครื่องสำอางของญี่ปุ่น 5 อันดับแรกคือ

1. ฝรั่งเศส (สินค้าน้ำหอมและสินค้าประเทืองความงาม-บำรุงผิว) 24.2%
2. จีน (สินค้าเครื่องสำอางอื่ๆ และสบู่) 15.1%
3. ไทย (ผลิตภัณฑ์เกี่ยวกับเส้นผม) 14.3%
4. สหรัฐฯ 13.7%
5. เกาหลีใต้ 9.4%

• กฎระเบียบเกี่ยวกับการขออนุญาตนำเข้าและจำหน่ายในญี่ปุ่น

1. ต้องมีการขออนุญาต 
สำหรับบริษัทผู้นำเข้าสินค้าเครื่องสำอางเข้าไปยังญี่ปุ่น​ ทั้งในฐานะผู้ผลิตและผู้จัดจำหน่าย

2. มาตรฐานความปลอดภัย
สินค้าเครื่องสำอางที่จะวางจำหน่ายในญี่ปุ่นไม่จำเป็นต้องขออนุญาต หากมีระบุส่วนผสมทั้งหมด แต่ผู้นำเข้าต้องได้รับอนุญาตในฐานะ “ผู้ผลิตสินค้าเครื่องสำอาง” ซึ่งมีหน้าที่รับผิดชอบในการตรวจเช็คว่าเครื่องสำอางนั้นมีส่วนผสมเป็นไปตามมาตรฐานที่กำหนดของญี่ปุ่นหรือไม่ โดยหลักการจะต้องไม่มีส่วนผสมที่ต้องห้าม (Negative List) หรือ มีส่วนผสมที่ต้องห้ามหรือถูกจำกัดภายในปริมาณที่กำหนด (Positive List)

3.เครื่องสำอางออร์แกนิค 
ในกฎหมายญี่ปุ่นปัจจุบัน ยังไม่มีข้อกำหนดเกี่ยวกับเครื่องสำอางออร์แกนิค ดังนั้น การนำเข้าเครื่องสำอางออร์แกนิคเข้าไปจำหน่ายในญี่ปุ่นจึงยังเป็นการพิจารณาโดยผู้นำเข้าเองว่าจะจำหน่ายในญี่ปุ่นเป็นเครื่องสำอางออร์แกนิคหรือไม่ ทั้งนี้มีองค์กรอิสระ Japan Organic Cosmetics Association (JOCA)10 ได้วางข้อกำหนดเกี่ยวกับมาตรฐานและให้การรับรองเครื่องสำอางออร์แกนิค และ ในญี่ปุ่นมีเครื่องสำอางอีกประเภทที่เรียกว่า “เครื่องสำอางธรรมชาติ” หรือ Natural Cosmetic ซึ่งต่างกับเครื่องสำอางออร์แกนิค กล่าวคือ เครื่องสำอางธรรมชาติผลิตจากวัตถุดิบที่ได้จากธรรมชาติไม่ว่าจะเป็นพืชหรือสัตว์ และใช้ส่วนผสมที่เป็นสารเคมีให้น้อยที่สุดเท่าที่จะทำได้ ส่วนเครื่องสำอางออร์แกนิคผลิตจากวัตถุดิบที่เป็นพืชอินทรีย์ (Organic plants)

• ข้อเสนอและการปรับตัวของผู้ผลิตและผู้ส่งออกไทย

1. อัตราเด็กเกิดใหม่ในญี่ปุ่นค่อนข้างน้อย แต่ว่าผู้สูงอายุก็มีแนวโน้มที่ให้ความสำคัญกับรูปลักษณ์ของตนเพื่อชะลอความชรามากขึ้น
2. นักท่องเที่ยวชาวต่างชาติค่อนข้างนิยมสินค้า Made in Japan เพราะเชื่อมั่นในความปลอดภัย
3. นักท่องเที่ยวต่างชาติส่วนหนึ่งก็นิยมสินค้าแบรนด์ญี่ปุ่น แต่ไม่จำเป็นต้องผลิตที่ญี่ปุ่นก็ได้ จึงเป็นโอกาสสำหรับผู้ผลิตในไทยเช่นกัน
4. ผู้นำเข้าเครื่องสำอางในญี่ปุ่นต่างมีหน้าที่ความรับผิดชอบเสมือนกับผู้ผลิต จึงค่อนข้างเข้มงวดในเรื่องของความปลอดภัย และส่วนผสม ที่สามารถตรวจสอบได้
5. สิ่งที่ผู้ผลิตผู้ส่งออกไทยควรระวัง คือ หากเครื่องสำอางมีส่วนผสมหรือมีผลในเชิงรักษาโรคภัยไข้เจ็บ อาจถูกจัดเป็นเภสัชภัณฑ์ ซึ่งมีกฎระเบียบนำเข้าท่ต่างกับเครื่องสำอาง

​

ข้อมูลอ้างอิง 
กรมส่งเสริมกระทรวงการค้าระหว่างประเทศกระทรวงพาณิชย์